Quy định về suy giảm khả năng lao động mà bạn cần biết
Suy giảm khả năng lao động không chỉ là vấn đề về sức khỏe mà còn liên quan trực tiếp đến nhiều quyền lợi về chế độ an sinh, điều kiện nghỉ hưu… của người lao động. Cùng tìm hiểu chi tiết về nội dung này qua bài viết dưới đây của eBHXH nhé.
Suy giảm khả năng lao động là gì?
Căn cứ theo Khoản 2, Điều 3, Nghị định 88/2020/NĐ-CP định nghĩa suy giảm khả năng lao động là tình trạng NLĐ mất đi một phần năng lực làm việc so với trước đây. Mức độ suy giảm khả năng lao động được đánh giá thông qua kết quả giám định y khoa.
NLĐ bị suy giảm khả năng lao động được hưởng những quyền lợi gì?
Căn cứ theo khoản 1, Điều 45, Luật an toàn, vệ sinh thực phẩm 2015, NLĐ bị suy giảm khả năng lao động từ 5% trở lên do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp thì được hưởng chế độ TNLĐ -BNN theo quy định pháp luật.
Điểm d, Khoản 1, Điều 70 của luật BHXH năm 2024 quy định người bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên được rút BHXH 1 lần.
Đồng thời NLĐ được phép chủ động đi khám giám định y khoa để xác định mức độ suy giảm khả năng lao động nếu thuộc trường hợp đang bảo lưu thời gian đóng BHXH và sẽ được thanh toán chi phí khám giám định y khoa khi kết quả đủ điều kiện để hưởng chế độ BHXH (tại Điểm e, Khoản 1, Điều 10, Luật bảo hiểm xã hội 2024)
Trường hợp người sử dụng lao động không giới thiệu NLĐ đi khám giám định mức độ suy giảm khả năng lao động mà kết quả giám định y khoa đủ điều kiện hưởng chế độ BHXH thì NLĐ sẽ được cơ quan BHXH thanh toán phí giám định y khoa (theo Điểm c, Khoản 2, Điều 10, Luật bảo hiểm xã hội năm 2024)
NLĐ bị TNLĐ-BNN được giám định hoặc giám định lại mức suy giảm khả năng lao động khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: (Điều 45, Luật bảo hiểm xã hội 2014)
- Thương tật hoặc BNN đã điều trị ổn định
- Bệnh tái phát sau khi đã được điều trị ổn định
- Gặp tai nạn lao động nhiều lần
- Mắc nhiều bệnh nghề nghiệp 1 lúc
- Đồng thời bị TNLĐ và mắc bệnh nghề nghiệp
Căn cứ theo Thông tư liên tịch 21/2014/TTLT-BYT-BLĐTBXH, nguyên tắc xác định tỷ lệ tổn thương cơ thể dựa trên các tiêu chí sau:
- Tổng tỷ lệ tổn thương không vượt quá 100%
- Mỗi lần tổn thương chỉ tính một lần, không cộng dồn do cùng một nguyên nhân.
- Nếu nhiều biểu hiện là triệu chứng của một bệnh thì tỷ lệ suy giảm lao động sẽ tính theo bệnh đó chứ không cộng riêng theo từng triệu chứng.
- Nếu chỉ có một tổn thương thì lấy theo giới hạn cao nhất của khung quy định.
- Nếu có nhiều tổn thương thì tổn thương đầu lấy theo mức cao nhất, các tổn thương sau tính theo mức thấp nhất, giảm dần theo công thức cộng dồn có điều chỉnh.
Tổng tỷ lệ suy giảm khả năng lao động = T1 + T2 + T3 + … + Tn
Trong đó:
T1 là tỷ lệ cao nhất lấy theo giới hạn trên
T2 trở đi tính theo công thức điều chỉnh:
T2 = (100 - T1) x giới hạn dưới T2 / 100%
T3 = (100 - T1 - T2) x giới hạn dưới T3 / 100%...
Kết quả làm tròn đến 1 chữ số thập phân, sau đó làm tròn số nguyên theo quy định.
Suy giảm khả năng lao động trên 61% được nghỉ hưu sớm
Từ ngày 01/07/2025, theo luật BHXH năm 2024, NLĐ bị suy giảm khả năng lao động có thể được nghỉ hưu sớm nếu đáp ứng được đủ các tiêu chí sau đây:
- Đã đóng BHXH bắt buộc từ đủ 20 năm trở lên
- Mức suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên
- Số năm nghỉ hưu sớm căn cứ theo từng mức độ suy giảm khả năng lao động như sau:
+ Suy giảm từ 61% đến dưới 81%: Được nghỉ hưu sớm tối đa 5 năm so với tuổi nghỉ hưu thông thường.
+ Suy giảm từ 81% trở lên: Được nghỉ hưu sớm tối đa 10 năm so với tuổi nghỉ hưu thông thường.
+ Trường hợp đặc biệt: Người lao động có từ đủ 15 năm làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên cũng được nghỉ hưu sớm theo quy định tương ứng.
- Lưu ý về mức lương hưu:
+ Mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định sẽ bị giảm 2% mức lương hưu hàng tháng.
+ Nếu thời gian nghỉ hưu trước tuổi dưới 6 tháng: Không giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu.
+ Nếu thời gian nghỉ hưu trước tuổi từ đủ 6 tháng đến dưới 12 tháng: Giảm 1% mức lương hưu hàng tháng.
Tóm lại người lao động suy giảm khả năng lao động từ 61% và đã đóng đủ BHXH 20 năm có thể được nghỉ hưu sớm nhưng mức lương hưu sẽ bị giảm tương ứng với số năm nghỉ trước.
Trên đây là tổng hợp những vấn đề liên quan đến suy giảm khả năng lao động mà NLĐ cần biết để tránh mất quyền lợi. Nếu còn bất kỳ thắc mắc gì, liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết.