[Giải đáp thắc mắc] Các trường hợp không được hưởng chế độ thai sản
Chế độ thai sản là một trong các chế độ mà người lao động được hưởng trong thời gian mang thai, sinh con và nuôi con khi tham gia BHXH bắt buộc. Tuy nhiên, có một số trường hợp người lao động nữ không được hưởng chế độ thai sản. Cùng EFY-eBHXH tìm hiểu các trường hợp người lao động không được hưởng chế độ thai sản nhé.
Hiểu rõ về chế độ thai sản
Chế độ thai sản là một trong các quyền lợi mà người lao động khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được hưởng (đối với cả lao động nữ và nam) trong quá trình thai sản từ khi khám thai đến khi sinh và nuôi con nhỏ.
Chế độ thai sản nhằm bảo đảm, hỗ trợ một phần thu nhập và sức khỏe cho lao động nữ khi mang thai, sinh con, nuôi con, thực hiện biện pháp tránh thai và cho lao động nam khi có vợ sinh con.
Các đối tượng không được hưởng chế độ thai sản
Căn cứ theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động khi tham gia BHXH sẽ không được giải quyết hưởng chế độ thai sản khi sinh con nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
Theo quy định tại Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, lao động nữ sinh con được hưởng chế độ thai sản khi đáp ứng một trong hai điều kiện sau:
(1) Lao động nữ đã đóng BHXH đủ từ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con;
(2) Lao động nữ đã đóng BHXH đủ từ 12 tháng trở lên, mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám, chữa bệnh có thẩm quyền, thì phải đóng BHXH đủ từ 03 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Lao động nữ đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH nêu trên mà chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc nghỉ việc trước thời điểm sinh con thì vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định.
Do đó, nếu lao động nữ không đáp ứng điều kiện về thời gian đóng BHXH, thì không được hưởng chế độ thai sản khi sinh con.
Theo quy định tại Điều 86, 87 Luật BHXH 2014, khác với trường hợp lao động tham gia BHXH bắt buộc, người tham gia BHXH tự nguyện chỉ đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Bên cạnh đó, tại Điều 4 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 chỉ rõ chế độ thai sản chỉ áp dụng đối với người lao động tham gia BHXH bắt buộc, như sau:
- BHXH bắt buộc có các chế độ như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất;
- BHXH tự nguyện có các chế độ như hưu trí và tử tuất.
Do đó, khi người lao động tham gia BHXH tự nguyện sẽ không được hưởng chế độ thai sản khi mang thai, sinh và nuôi con nhỏ.
Những đối tượng được hưởng chế độ thai sản mà không phụ thuộc vào thời gian đóng BHXH bắt buộc
Một số trường hợp mà người lao động vẫn được hưởng chế độ thai sản khi chưa đảm bảo điều kiện thời gian đóng BHXH như sau:
Căn cứ theo Điều 32 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, trong thời gian mang thai, lao động nữ được nghỉ việc để đi khám thai 05 lần và mỗi lần tương ứng 01 ngày. Các trường hợp người lao động ở xa cơ sở khám, chữa bệnh hoặc có bệnh lý, thai không bình thường thì được nghỉ 02 ngày cho mỗi lần khám thai.
Thời gian nghỉ việc đi khám thai nêu trên được tính theo ngày làm việc không kể ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết và ngày nghỉ hàng tuần.
Căn cứ theo Điều 33 Luật BHXH 2014, khi sẩy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu hoặc phá thai bệnh lý thì lao động nữ được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản theo chỉ định của cơ sở khám, chữa bệnh có thẩm quyền.
Thời gian nghỉ việc tối đa được quy định cụ thể như sau:
- 10 ngày nếu thai nhi dưới 05 tuần tuổi;
- 20 ngày nếu thai nhi từ 05 đến dưới 13 tuần tuổi;
- 40 ngày nếu thai nhi từ 13 đến dưới 25 tuần tuổi;
- 50 ngày nếu thai nhi từ 25 tuần tuổi trở lên.
Thời gian nghỉ việc nêu trên tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết và ngày nghỉ hàng tuần.
Căn cứ theo quy định tại Điều 37 Luật BHXH 2014, khi thực hiện biện pháp tránh thai thì người lao động được hưởng chế độ thai sản theo chỉ định của cơ sở khám, chữa bệnh có thẩm quyền.
Thời gian nghỉ được quy định như sau:
- 07 ngày đối với lao động nữ đặt vòng tránh thai;
- 15 ngày đối với lao động thực hiện biện pháp triệt sản.
Thời gian nghỉ việc nêu trên tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết và ngày nghỉ hàng tuần.
Căn cứ theo quy định tại Khoản 2 Điều 34 Luật BHXH 2014, lao động nam đang đóng BHXH khi vợ sinh con thì được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản như sau:
- Nghỉ 05 ngày làm việc;
- Nghỉ 07 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật hoặc sinh con dưới 32 tuần tuổi;
- Nghỉ 10 ngày làm việc khi vợ sinh đôi và từ sinh ba trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 03 ngày làm việc;
- Nghỉ 14 ngày làm việc khi vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật.
Lưu ý:
Thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản của lao động nam nêu trên chỉ được tính trong khoảng thời gian 30 ngày đầu, kể từ ngày vợ sinh con.
Trên đây là nội dung liên quan đến các trường hợp không được hưởng chế độ thai sản theo quy định pháp luật. Nắm rõ quyền lợi và quy định liên quan đến chế độ thai sản giúp các cán bộ, nhân viên công ty xử lý chế độ BHXH và người lao động nắm rõ các quy định về ngày nghỉ được hưởng.