Công ty có được trả lương cho người lao động bằng sản phẩm không?
Để vừa có thể xử lý hàng tồn kho của công ty, vừa có thể tối ưu chi phí cho công ty trong tình hình kinh tế khó khăn, một số công ty đã đưa ra ý tưởng trả lương cho nhân viên bằng chính các sản phẩm mà công ty đang sản xuất, buôn bán. Vậy việc trả lương như vậy có đúng quy định pháp luật không? Công ty có được trả lương cho người lao động bằng sản phẩm không? Công ty ép người lao động nhận lương bằng sản phẩm có sao không?
Công ty có được trả lương cho người lao động bằng sản phẩm không?
Căn cứ theo nội dung tại Điều 94 Bộ luật Lao động năm 2019, khi trả lương cho người lao động, người sử dụng lao động phải đảm bảo trả lương trực tiếp, đầy đủ và đúng hạn.
Theo đó, tiền lương là số tiền mà người sử dụng lao động phải trả cho NLĐ theo thỏa thuận để thực hiện công việc. Bao gồm các khoản:
- Mức lương theo công việc hoặc chức danh (không được thấp hơn lương tối thiểu vùng).
- Phụ cấp lương.
- Các khoản bổ sung khác.
Bên cạnh đó, căn cứ theo nội dung Khoản 1 Điều 95 Bộ luật Lao động năm 2019, việc công ty trả lương cho NLĐ sẽ được căn cứ vào tiền lương mà các bên đã thỏa thuận, năng suất lao động và chất lượng thực hiện công việc của người lao động đó.
Khoản tiền lương ghi trong hợp đồng lao động và tiền lương trả cho người lao động phải là tiền Đồng Việt Nam. Đối với trường hợp người lao động là người nước ngoài làm việc tại Việt Nam thì công ty có thể trả lương cho người lao động bằng ngoại tệ. (Theo Khoản 2, Điều 95, Bộ Luật lao động 2019).
Như vậy, theo quy định trên, người sử dụng lao động buộc phải trả lương cho NLĐ bằng tiền (có thể là tiền mặt hoặc tiền chuyển khoản khoản thông qua tài khoản cá nhân của NLĐ mở tại ngân hàng) chứ không được trả lương cho người lao động bằng sản phẩm.
Công ty ép người lao động nhận lương bằng sản phẩm thì có bị phạt không?
Theo quy định nêu trên, công ty bắt buộc phải trả lương cho NLĐ bằng tiền Việt Nam đồng. Đối với người lao động nước ngoài thì công ty có thể trả bằng ngoại tệ. Vì vậy, việc công ty ép nhân viên nhận lương bằng sản phẩm thay cho tiền mặt hoặc tiền chuyển khoản là vi phạm luật lao động, người sử dụng lao động có thể bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi không trả hoặc trả không đủ tiền lương cho NLĐ theo như thỏa thuận được trong hợp đồng lao động.
Căn cứ theo nội dung Điều 17 Nghi định 12/2022/NĐ-CP, hành vi này bị phạt như sau:
Số người lao động bị vi phạm |
Mức phạt tiền đối với người sử dụng lao động là cá nhân |
Mức phạt tiền đối với người sử dụng lao động là tổ chức |
01 - 10 người lao động |
5 - 10 triệu đồng |
10 - 20 triệu đồng |
11 - 50 người lao động |
10 - 20 triệu đồng |
20 - 40 triệu đồng |
51 - 100 người lao động |
20 - 30 triệu đồng |
40 - 60 triệu đồng |
101 - 300 người lao động |
30 - 40 triệu đồng |
60 - 80 triệu đồng |
> 301 người lao động |
40 - 50 triệu đồng |
80 - 100 triệu đồng |
Biện pháp khắc phục: Công ty phải trả đầy đủ tiền lương cho NLĐ và cộng với khoản tiền lãi theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước được công bố tại thời điểm mà công ty bị xử phạt.
Công ty trả lương bằng tiền nhưng trả thưởng cho người lao động bằng sản phẩm có được không?
Căn cứ theo nội dung quy định tại Điều 104 Bộ luật Lao động năm 2019 có định nghĩa về thưởng:
“Thưởng là số tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động.
Quy chế thưởng do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở.”
Như vậy, khoản tiền thưởng không phải là khoản bắt buộc mà công ty phải thực hiện với nhân viên. Dựa trên tình hình sản xuất, kinh doanh của công ty, mức độ hoàn thành công việc, thâm niên của người lao động, cùng với đó là khả năng tài chính của công ty mà người sử dụng lao động có thể quyết định thưởng hoặc không thưởng cho NLĐ.
Trong trường hợp có thưởng thì công ty cũng được tự do lựa chọn hình thức thưởng, mức thưởng cho người lao động. Cụ thể, công ty có thể thưởng bằng tiền hoặc bằng tài sản như nhà cửa, xe cộ, đồ gia dụng... do công ty sản xuất, kinh doanh hoặc cũng có thể thưởng bằng hình thức khác có lợi ích về mặt tinh thần (du lịch, teambuilding, tiệc liên hoan...)
Như vậy, theo quy định thì người lao động bắt buộc phải trả lương cho người lao động bằng tiền nhưng được phép linh động về hình thức thưởng cho người lao động. Do đó, công ty có thể thưởng cho nhân viên bằng sản phẩm. Điều này giúp doanh nghiệp có thể giải quyết vấn đề tài chính trong tình hình khó khăn, vừa có thể xử lý hàng tồn kho công ty mà còn góp phần động viên tinh thần người lao động, tôn vinh những nỗ lực đóng góp người lao động đối với công việc mà họ đang làm.
Trên đây là giải đáp về việc công ty có được trả lương bằng sản phẩm cho người lao động không. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với mọi người.