Có được trừ lương khi người lao động đi làm muộn không?
Tình trạng nhân viên đi làm muộn hoặc về sớm luôn khiến nhiều doanh nghiệp đau đầu. Để xử lý tình trạng này, nhiều công ty đã áp dụng biện pháp trừ lương người lao động thay cho các hình thức kỷ luật lao động khác. Vậy, việc công ty trừ lương người lao động có hợp pháp không? Người sử dụng lao động có được trừ lương người lao động khi đi làm muộn hay không?
Căn cứ theo nội dung Điều 117 Bộ luật Lao động 2019 có quy định về kỷ luật lao động:
Kỷ luật lao động là những quy định về việc tuân theo thời gian, công nghệ và điều hành sản xuất, kinh doanh do người sử dụng lao động ban hành trong nội quy lao động và do pháp luật quy định. NLĐ có nghĩa vụ chấp hành nội quy lao động do người SDLĐ ban hành, trong đó có nội dung về thời gian làm việc, nghỉ ngơi.
Có được trừ lương khi người lao động đi làm muộn không?
Bên cạnh đó, theo Điều 127 Bộ luật Lao động 2019 quy định về các hành vi bị nghiêm cấm khi xử lý kỷ luật lao động. Theo đó, các hành vi bị cấm khi xử lý lao động bao gồm:
- Xâm phạm sức khỏe, tính mạng, danh dự, uy tín, nhân phẩm của người lao động.
- Phạt tiền, cắt giảm lương thay cho việc xử lý kỷ luật lao động.
- Xử lý kỷ luật lao động đối với NLĐ có hành vi vi phạm nhưng không được quy định trong nội quy lao động hoặc không thỏa thuận trong hợp đồng lao động đã giao kết hoặc pháp luật về lao động không có quy định.
Trường hợp NLĐ đi làm muộn tức là người lao động đã vi phạm nội quy lao động về thời gian làm việc, Do đó, doanh nghiệp hoàn toàn có thể áp dụng các hình thức kỷ luật lao động như: khiển trách, kéo dài thời hạn nâng lương…Tuy nhiên, người sử dụng lao động không được trừ lương của NLĐ.
Vậy nếu người sử dụng lao động lấy lý do NLĐ đi làm muộn để trừ lương là đang làm trái với quy định của pháp luật và có thể bị xử phạt vi phạm hành chính.
Trường hợp người sử dụng lao động được trừ lương của người lao động
Căn cứ Điều 102 Bộ luật Lao động 2019 quy định về khấu trừ tiền lương. Theo đó, người sử dụng lao động chỉ được khấu trừ tiền lương của NLĐ trong trường để bồi thường thiệt hại do NLĐ làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị, tài sản của người sử dụng lao động theo quy định tại Điều 129 của Bộ luật này.
- Khi bị khấu trừ lương, NLĐ có quyền được biết lý do người sử dụng lao động khấu trừ tiền lương của mình.
- Lưu ý: Mức khấu trừ tiền lương hằng tháng không được quá 30% tiền lương thực trả hằng tháng của người lao động sau khi trích nộp các khoản BHXH bắt buộc, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp, thuế TNCN.
Như vậy, chỉ trong trường hợp NLĐ làm hư hỏng thiết bị, tài sản của người sử dụng lao động thì người sử dụng lao động có quyền khấu trừ tiền lương nhưng không quá 30% tiền lương thực trả người lao động.
Quy định xử phạt khi người sử dụng lao động trừ lương nhân viên trái pháp luật
Căn cứ khoản 3 Điều 19 Nghị định 12/2022/NĐ-CP về vi phạm quy định về kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất:
- Phạt tiền từ 20 – 40 triệu đồng đối với người sử dụng lao động khi có một trong các hành vi:
+ Xâm phạm sức khỏe, tính mạng, danh dự, uy tín hoặc nhân phẩm của NLĐ khi xử lý kỷ luật lao động nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;
+ Dùng hình thức phạt tiền hoặc cắt lương thay việc xử lý kỷ luật lao động;
+ Xử lý kỷ luật lao động đối với NLĐ có hành vi vi phạm không được quy định trong nội quy lao động hoặc không thỏa thuận trong hợp đồng lao động đã giao kết hoặc pháp luật về lao động không quy định;
+ Áp dụng nhiều hình thức kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động;
+ Xử lý kỷ luật lao động đối với NLĐ đang trong thời gian: nghỉ điều dưỡng, nghỉ ốm đau, nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động; người lao động đang bị tạm giữ, đang bị tạm giam; người lao động đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra, xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 125 của Bộ luật Lao động.
Biện pháp khắc phục hậu quả khi người sử dụng lao động trừ lương nhân viên trái pháp luật
Khi người xử dụng vi phạm quy định về xử lý kỷ luật, người sử dụng lao động cần thực hiện các biện pháp sau để khắc phục hậu quả:
- Nhận người lao động trở lại làm việc và phải trả đủ tiền lương theo hợp đồng lao động cho NLĐ tương ứng với những ngày người lao động nghỉ việc khi người sử dụng lao động áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải thuộc hành vi vi phạm quy định tại điểm đ khoản 2, điểm c khoản 3 Điều này;
- Trả đủ tiền lương những ngày tạm đình chỉ công việc đối với người lao động khi có hành vi quy định tại điểm e, g khoản 2 Điều này;
- Xin lỗi công khai đối với người lao động và trả toàn bộ chi phí điều trị, tiền lương cho người lao động trong thời gian điều trị nếu việc xâm phạm của người sử dụng lao động gây tổn thương về thân thể người lao động đến mức phải điều trị tại cơ sở y tế khi NSDLĐ xâm phạm sức khỏe, danh dự, tính mạng, uy tín hoặc nhân phẩm của người lao động khi xử lý kỷ luật lao động nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;
- Trả lại khoản tiền mà người sử dụng lao động đã thu hoặc trả đủ tiền lương cho NLĐ đối với hành vi dùng hình thức phạt tiền hoặc cắt lương thay việc xử lý kỷ luật lao động.
Lưu ý, mức phạt tiền trên là mức phạt đối với cá nhân, trừ một số trường hợp cụ thể theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
Như vậy, trường hợp phía người sử dụng lao động là doanh nghiệp tư nhân trừ lương người lao động với lý do đi làm muộn sẽ bị xử phạt với mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân nêu trên là từ 40 - 80 triệu đồng và buộc phải trả lại tiền đã thu hoặc trả đủ tiền lương cho người lao động.