Phân biệt chế độ nghỉ ốm hưởng BHXH và nghỉ ốm hưởng nguyên lương

Chế độ nghỉ ốm hưởng BHXH

Chế độ nghỉ ốm nguyên lương

Đối tượng áp dụng chế độ

Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn...bao gồm:

- Cán bộ, công chức, viên chức.

- Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu.

- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân… (đối tượng nghỉ ốm hưởng BHXH).

- Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương.

(Điều 24 Luật BHXH 2014 và Khoản 1 Điều 3 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH)

Điều kiện áp dụng

- NLĐ bị ốm đau, bệnh tật, tai nạn (nhưng không nằm trong danh mục tai nạn lao động, điều trị thương tật do sau tai nạn lao động bị tái phát, bệnh nghề nghiệp dẫn tới phải nghỉ việc) và có xác nhận bằng giấy tờ của cơ sở y tế có đủ thẩm quyền.

- NLĐ có con dưới 7 tuổi bị ốm và phải nghỉ việc để chăm sóc con, đã được cơ quan y tế xác nhận tình trạng ốm đau của con.

- Lao động nữ quay trở lại làm việc trước thời hạn nghỉ sinh và thuộc 2 trường hợp trên.

Thời gian nghỉ ốm đau hưởng BHXH

a) Bản thân nghỉ ốm đau

Căn cứ vào Điều 26 và 27 của Luật BHXH số: 58/2014/QH13, thời gian nghỉ chế độ ốm đau của NLĐ dựa vào điều kiện làm việc và tình trạng ốm đau:

Trường hợp làm việc trong điều kiện bình thường:

- NLĐ đóng BHXH dưới 15 năm: Được nghỉ 30 ngày.

- NLĐ đóng BHXH từ 15 năm đến dưới 30 năm: Được nghỉ 40 ngày.

- NLĐ đóng BHXH từ 30 năm trở lên: Được nghỉ 60 ngày.

Trường hợp làm việc trong điều kiện nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, khu vực có trợ cấp vùng tối thiểu là 0.7:

- NLĐ tham gia BHXH dưới 15 năm: Được nghỉ tối đa 40 ngày.

- NLĐ tham gia BHXH từ 15 năm đến dưới 30 năm: Được nghỉ tối đa 50 ngày.

- NLĐ tham gia BHXH từ 30 năm trở lên: Được nghỉ tối đa 70 ngày.

Đối với trường hợp NLĐ bị bệnh dài ngày thuộc danh mục bệnh dài ngày do Bộ Y tế quy định sẽ được nghỉ tối đa là 180 ngày (bao gồm cả ngày lễ, Tết và ngày nghỉ tuần). Sau khi hết thời gian nghỉ mà NLĐ vẫn phải điều trị tiếp thì sẽ được nghỉ với chế độ thấp hơn nhưng không vượt quá thời gian đóng BHXH.

b) Nghỉ việc khi con ốm đau

- NLĐ có con bị ốm có xác nhận của cơ sở y tế:

+ Con dưới 3 tuổi: Được nghỉ tối đa 20 ngày.

+ Con từ 3 tuổi đến 7 tuổi: Được nghỉ tối đa 15 ngày.

Thời gian nghỉ trên được tính cho 1 năm làm việc tại đơn vị. Trường hợp cả cha và mẹ cùng tham gia BHXH mà một trong 2 người hết thời gian nghỉ mà con vẫn chưa khỏi thì người còn lại được tiếp tục nghỉ để chăm sóc con.

Thời gian nghỉ chế độ nghỉ ốm nguyên lương sẽ tính theo ngày phép năm của NLĐ. Căn cứ vào Điều 111 của Bộ Luật lao động năm 2012, NLĐ làm việc cho đơn vị từ 12 tháng trở lên sẽ được nghỉ phép năm

- NLĐ làm công việc trong điều kiện bình thường: Được nghỉ 12 ngày làm việc.

- NLĐ chưa thành niên, lao động là người khuyết tật, người làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm: Được nghỉ 14 ngày làm việc

- NLĐ làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm: Được nghỉ 16 ngày làm việc

Trường hợp NLĐ làm việc chưa đủ 12 tháng thì số ngày nghỉ hàng năm được tính theo tỷ lệ tương ứng với số tháng làm việc. (Ví dụ: Làm việc 3 tháng thì được nghỉ 3 ngày)

Với NLĐ đủ 05 năm làm việc cho 01 người sử dụng lao động thì số ngày nghỉ hàng năm theo quy định trên được tăng thêm tương ứng 01 ngày. 

Mức hưởng chế độ ốm đau

Căn cứ theo quy định tại Điều 26, 27 của Luật BHXH 2014, mức hưởng chế độ ốm đau do cơ quan BHXH chi trả căn cứ vào tình trạng của người lao động là ốm thường hay ốm dài ngày.

a) Trường hợp ốm đau thông thường

MH = 75% x Tháng lương đóng BHXH gần nhất x Số ngày được nghỉ chế độ ốm đau/ 24.

Trong đó: MH là mức hưởng BHXH trường hợp ốm thông thường. Tháng lương đóng BHXH gần nhất là tháng trước khi NLĐ bắt đầu nghỉ việc.

b) Trường hợp ốm dài ngày (NLĐ bị bệnh dài ngày)

NLĐ mắc các bệnh dài ngày nằm trong danh mục quy định tại Khoản 2, Điều 26 của Luật BHXH sẽ được hưởng mức chế độ:

MH = Tỷ lệ ốm đau x Tháng lương đóng BHXH gần nhất x Số tháng nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau.

Trong đó: MH là mức hưởng BHXH cho chế độ ốm dài ngày, tháng lương tính hưởng là tháng liền kề thời điểm NLĐ nghỉ việc.

Tỷ lệ ốm đau sẽ được tính trong 180 ngày nghỉ đầu tiên. Thời gian sau nếu NLĐ cần phải chữa trị thêm thì sẽ tính ở mức thấp hơn:

Đóng BHXH từ đủ 30 năm trở lên: Mức hưởng bằng 65% mức tiền lương đóng BHXH của tháng liền kề trước khi nghỉ việc.

- Đóng BHXH từ đủ 15 năm đến dưới 30 năm: Mức hưởng bằng 55% mức tiền lương đóng BHXH của tháng liền kề trước khi nghỉ việc.

- Đóng BHXH dưới 15 năm: Mức hưởng bằng 50% mức tiền lương đóng BHXH của tháng liền kề trước khi nghỉ việc.

(Điều 28 Luật Bảo hiểm xã hội).

Do NLĐ nghỉ vào thời gian nghỉ phép năm nên sẽ không bị trừ tỷ lệ lương như trường hợp nghỉ việc hưởng BHXH. Mức tính hưởng bằng nguyên giá trị lương như khi người lao động đi làm, nghĩa là 100% lương