Những thay đổi quan trọng về chính sách trong Luật Bảo hiểm xã hội kể từ 01/072025
Từ ngày 01/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 sẽ chính thức có hiệu lực, kéo theo hàng loạt thay đổi đáng chú ý liên quan đến quyền lợi của người lao động. Bài viết dưới đây eBHXH sẽ tổng hợp những điều chỉnh mới nhất mà người dân cần biết.
>>> Đăng ký tham gia lớp Tập huấn chính sách BHXH, BHYT, BHTN và các điểm mới năm 2025: Tại đây
Những thay đổi quan trọng về chính sách trong Luật Bảo hiểm xã hội kể từ 01/072025
Một điểm mới quan trọng của Luật BHXH 2024 là siết chặt điều kiện rút BHXH một lần. Theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 70 Luật Bảo hiểm xã hội 2024:
"Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc mà cũng không tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm;"
Tức là, với người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ 01/7/2025, nếu không thuộc các trường hợp đặc biệt sau đây thì sẽ không được rút BHXH một lần:
Người lao động tham gia BHXH bắt buộc:
- Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đã chấm dứt tham gia bảo hiểm xã hội mà có đề nghị thì được hưởng BHXH 1 lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
+ Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH.
Trường hợp người lao động không hưởng BHXH 1 lần thì có thể lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định.
+ Ra nước ngoài để định cư;
+ Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS;
+ Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng;
+ Người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày 1/7/2025, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm;
+ Trường hợp quy định tại các điểm d, đ và e khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện và không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
- Người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đã chấm dứt tham gia BHXH mà có đề nghị thì được hưởng BHXH 1 lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
+ Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH;
+ Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS;
+ Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng;
+ Người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định nhưng không tiếp tục cư trú tại Việt Nam;
+ Người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động hoặc giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề hết hiệu lực mà không được gia hạn.
Người lao động tham gia BHXH tự nguyện:
Người lao động tham gia BHXH tự nguyện mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định nhưng có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 15 năm mà không tiếp tục tham gia BHXH.
Trường hợp người lao động không hưởng BHXH 1 lần thì có thể lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định.
- Ra nước ngoài để định cư;
- Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS;
- Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng;
- Người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày 1/7/2025, sau 12 tháng không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
(2).jpg)
Tăng thêm cơ hội hưởng lương hưu cho người đi xuất khẩu lao động
Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 đã có những quy định mới nhằm tăng cường bảo đảm quyền lợi tham gia và thụ hưởng chính sách bảo hiểm xã hội cho người lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài, cũng như người lao động nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam.
Luật BHXH 2024 mở rộng quyền lợi cho người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài cũng như người nước ngoài làm việc tại Việt Nam. Cụ thể, khoản 4 Điều 66 Luật BHXH 2024 bổ sung quy định tính cộng gộp thời gian tham gia BHXH ở cả Việt Nam và nước ngoài cho người lao động
Điều này tạo điều kiện thuận lợi để người lao động đạt điều kiện nhận lương hưu mà không bị gián đoạn quyền lợi nếu thay đổi quốc gia làm việc. Việc tính lương hưu sẽ dựa trên mức bình quân tiền lương và số năm đóng, với mỗi năm dưới 15 năm đóng tại Việt Nam được tính 2,25%.
Điều 8 Luật BHXH năm 2024 còn quy định việc hợp tác quốc tế về BHXH theo hướng thúc đẩy đàm phán, ký kết các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế về BHXH để bảo đảm quyền lợi cho người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, người lao động nước ngoài đến làm việc tại Việt Nam.
.jpg)
Đóng BHXH 15 năm cũng sẽ được hưởng lương hưu
Một điểm tích cực trong chính sách mới là rút ngắn thời gian tối thiểu để hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống còn 15 năm. Theo Điều 64 Luật BHXH 2024 thì người lao động đủ tuổi nghỉ hưu và có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu.
Điều này mở ra cơ hội lớn hơn cho người lao động có thời gian công tác ngắn hoặc ngắt quãng được đảm bảo quyền lợi khi về hưu.
4. Bổ sung cách tính mức hưởng lương hưu hàng tháng
Hiện nay tỷ lệ lương hưu hàng tháng của người lao động đang được quy định tại Điều 56 Luật BHXH năm 2014 như sau:
|
Lao động nam |
Lao động nữ |
|
Đóng đủ 20 năm BHXH thì được hưởng 45%, sau đó, cứ thêm mỗi năm được tính thêm 2%. Tối đa là 75%. |
Đóng đủ 15 năm BHXH thì được hưởng 45%, sau đó, cứ thêm mỗi năm được tính thêm 2%. Tối đa là 75%. |
|
Trong trường hợp nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm lao động: Mỗi năm nghỉ hưu sẽ bị trừ 2% vào tổng tỷ lệ hưởng. |
|
Bắt đầu từ ngày 01/7/2025, người lao động nam có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ 15 năm đến dưới 20 năm cũng sẽ được hưởng lương hưu. Vì vậy, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 đã bổ sung quy định về cách tính mức hưởng lương hưu đối với nhóm đối tượng này tại điểm b, khoản 1, Điều 66.Theo đó , từ 01/7/2025, người lao động nghỉ hưu được hưởng mức lương hưu như sau:
|
|
Mức hưởng lương hưu theo Luật BHXH 2014 |
Mức hưởng lương hưu theo Luật BHXH 2024 |
||
|
hời gian đóng BHXH |
Nam (% mức lương bình quân) |
Nữ (% mức lương bình quân) |
Nam (% mức lương bình quân) |
Nữ (% mức lương bình quân) |
|
15 năm |
|
45 |
40 |
45 |
|
16 năm |
|
47 |
41 |
47 |
|
17 năm |
|
49 |
42 |
49 |
|
18 năm |
|
51 |
43 |
51 |
|
19 năm |
|
53 |
44 |
53 |
|
20 năm |
45 |
55 |
45 |
55 |
|
21 năm |
47 |
57 |
47 |
57 |
|
22 năm |
49 |
59 |
49 |
59 |
|
23 năm |
51 |
61 |
51 |
61 |
|
24 năm |
53 |
63 |
53 |
63 |
|
25 năm |
55 |
65 |
55 |
65 |
|
26 năm |
57 |
67 |
57 |
67 |
|
27 năm |
59 |
69 |
59 |
69 |
|
28 năm |
61 |
71 |
61 |
71 |
|
29 năm |
63 |
73 |
63 |
73 |
|
30 năm |
65 |
75 |
65 |
75 |
|
31 năm |
67 |
|
67 |
|
|
32 năm |
69 |
|
69 |
|
|
33 năm |
71 |
|
71 |
|
|
34 năm |
73 |
|
73 |
|
|
35 năm |
75 |
|
75 |
|
Như vậy chúng ta có thể hiểu như sau:
Đối với lao động nữ được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 72 của Luật này tương ứng 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%;
Đối với lao động nam được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 72 của Luật này tương ứng 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
Điều chỉnh này giúp công bằng hóa giữa các nhóm lao động và đảm bảo người lao động có đóng góp ngắn hạn vẫn có quyền lợi phù hợp.
Từ 01/7/2025, độ tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội của người lao động sẽ được giảm xuống còn 75 tuổi theo Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (hiện hành là 80 tuổi).
Đặc biệt là trường hợp của người thuộc hộ nghèo, cận nghèo sẽ được hưởng từ độ tuổi 70 đến dưới 75 tuổi.
6. Tăng thêm quyền lợi để khuyến khích bảo lưu thời gian đóng BHXH thay vì rút một lần
Luật BHXH mới cũng bổ sung nhiều ưu đãi nhằm khuyến khích người lao động giữ lại thời gian đóng BHXH thay vì chọn nhận một lần. Cụ thể:
- Hưởng chế độ cao hơn khi tiếp tục đóng BHXH
- Điều kiện hưởng lương hưu dễ dàng hơn
- Được Quỹ BHXH đóng BHYT trong thời gian nhận lương hưu
- Hưởng trợ cấp hàng tháng nếu không đủ điều kiện về hưu
- Được ngân sách nhà nước đóng BHYT trong thời gian nhận trợ cấp
Các trường hợp vẫn được phép rút BHXH một lần bao gồm:
- Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH
- Ra nước ngoài định cư
- Bị bệnh hiểm nghèo
- Mức suy giảm khả năng lao động ≥ 81%
- Tham gia BHXH trước ngày 01/7/2025 và đủ điều kiện nêu trên
.jpg)
Bổ sung thêm trợ cấp hưu trí xã hội cho người không có lương hưu
Luật BHXH 2024 bổ sung thêm chế độ trợ cấp hưu trí xã hội dành cho người cao tuổi không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH. Khoản 2 Điều 3 quy định:
- Trợ cấp hưu trí xã hội là loại hình BHXH do ngân sách nhà nước bảo đảm.
- Người dân đủ 75 tuổi trở lên và không hưởng lương hưu, trợ cấp hằng tháng sẽ được hỗ trợ từ ngân sách, góp phần đảm bảo an sinh xã hội toàn diện hơn.
Như vậy, Luật BHXH năm 2024 với hiệu lực từ 01/7/2025 mang lại nhiều thay đổi có lợi cho người lao động, mở rộng đối tượng thụ hưởng và đảm bảo quyền lợi một cách bền vững hơn. Hy vọng với những thông tin hữu ích trên sẽ giúp bạn đọc cập nhật được những điểm mới về BHXH ấp dụng kể từ ngày 01/07/2025 nhé.