Người không đi làm có được hưởng quyền lợi bảo hiểm thai sản?
Người lao động đi làm được đóng BHXH và hưởng các chế độ thai sản theo quy định. Tuy nhiên, người không đi làm có được hưởng quyền lợi bảo hiểm thai sản nếu thỏa mãn đủ điều kiện. Trong bài viết dưới đây, cùng eBHXH tìm hiểu chi tiết về chế độ bảo hiểm thai sản cho người không đi làm nhé.
Người không đi làm có được hưởng quyền lợi bảo hiểm thai sản?
Người không đi làm cũng có thể được hưởng các quyền lợi thai sản theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội. Theo đó, có 02 trường hợp phổ biến nhất mà người không đi làm vẫn có thể được hưởng như sau:
Khi lao động nữ không đi làm nhưng vẫn đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản, quyền lợi được quy định tại Điều 38 Luật BHXH 2014 như sau:
(1) Trợ cấp một lần khi sinh con: Bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con;
(2) Tiền trợ cấp thai sản hàng tháng: Bằng 100% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 06 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ (Đối với lao động nữ đã tham gia BHXH từ đủ 6 tháng).
Nếu lao động có thời gian đóng BHXH dưới 06 tháng trước khi nghỉ làm hưởng chế độ thai sản sẽ có mức hưởng bằng bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của các tháng đã đóng. Trường hợp có ngày lẻ thì lấy mức trợ cấp theo tháng chia cho 30 ngày ra tiền hưởng trợ cấp theo ngày.
(3) Chế độ nghỉ và trợ cấp dưỡng sức sau sinh
Lao động nữ đi làm sau sinh, nếu trong 30 ngày đầu đi làm mà sức khỏe chưa phục hồi thì được nghỉ dưỡng sức (theo Điều 41 Luật BHXH 2014):
- Thời gian nghỉ dưỡng sức sau sinh từ 05 - 10 ngày
- Trợ cấp tiền dưỡng sức sau sinh mỗi ngày bằng 30% mức lương cơ sở tại thời điểm nghỉ.
(4) Hưởng thời gian nghỉ thai sản tương tự trường hợp nghỉ thai sản khi đang đi làm
Người chồng khi tham gia BHXH bắt buộc là lao động nam có vợ sinh con, dù vợ không đi làm thì người chồng vẫn được hưởng các chế độ thai sản sau:
(1) Hưởng trợ cấp một lần: Nếu chỉ có cha tham gia BHXH và mẹ không tham gia BHXH thì cha phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi người vợ sinh con mới được hưởng trợ cấp 1 lần (theo khoản 2 Điều 9 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH).
Mức trợ cấp 1 lần/con = 2 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con
(2) Mức hưởng trợ cấp hàng tháng
Được căn cứ theo thời gian đóng BHXH của lao động nam, cụ thể:
- Nếu lao động nam đã tham gia BHXH từ đủ 6 tháng:
Mức hưởng = 100% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 06 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản.
- Nếu lao động có Thời gian đóng BHXH dưới 06 tháng:
Mức hưởng = Trung bình tiền lương tháng đóng BHXH của các tháng đã đóng.
- Mức hưởng trợ cấp theo ngày: Trợ cấp một ngày = Số tiền trợ cấp thai sản của tháng/24 (ngày).
(3) Chế độ thai sản cho nam khi vợ qua đời: Nếu người vợ chết sau khi sinh con thì chế độ thai sản cho người chồng hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng con.
(4) Hưởng thời gian nghỉ thai sản tương tự trường hợp nghỉ thai sản khi đang đi làm
Điều kiện hưởng bảo hiểm thai sản cho người không đi làm
Để hưởng chế độ thai sản cho người không đi làm, người lao động cần đáp ứng được một trong các điều kiện sau:
- NLĐ nữ sinh con;
- NLĐ nhận con nuôi, con dưới 6 tháng tuổi;
- NLĐ nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ;
- NLĐ nữ mang thai;
- Chồng đang tham gia có vợ sinh con;
- NLĐ nữ đặt vòng tránh thai hoặc người thực hiện biện pháp triệt sản.
Lưu ý:
- Người lao động nữ sinh con, nhận con nuôi hoặc mang thai hộ/người mẹ nhờ mang thai hộ phải đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh hoặc nhận con nuôi.
- Người lao động nữ khi đang mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám chữa bệnh có thẩm quyền phải tham gia BHXH từ 12 tháng trở lên và đóng BHXH từ đủ 3 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Như vậy, mặc dù người lao động nữ đã nghỉ việc trước khi sinh nhưng chỉ cần đáp ứng các điều kiện nêu trên vẫn được hưởng chế độ thai sản.
Đặc biệt, từ ngày 01/07/2025, khi Luật BHXH 2024 chính thức có hiệu lực thì người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng chế độ thai sản. Mức hưởng và thủ tục đề nghị hưởng sẽ được hướng dẫn cụ thể tại các bài viết khác của eBHXH.
Hướng dẫn thủ tục giải quyết hưởng chế độ thai sản cho người không đi làm
Việc giải quyết hồ sơ hưởng chế độ thai sản cho người không đi làm được thực hiện như sau:
Bộ phận/Phòng Tiếp nhận - Trả kết quả của cơ quan BHXH nơi người hưởng chế độ tham gia đóng BHXH có trách nhiệm tiếp nhận hồ sơ cũng như hướng dẫn, giải đáp các thắc mắc của người lao động, đơn vị sử dụng lao động về việc lập hồ sơ theo đúng quy định.
Người lao động cần chuẩn bị hồ sơ hưởng chế độ thai sản và nộp tại cơ quan BHXH theo các hình thức:
(1) Nộp trực tiếp tại cơ quan BHXH
(2) Gửi dịch vụ bưu chính
(3) Nộp hồ sơ qua dịch vụ công bảo hiểm xã hội trực tuyến hoặc qua tổ chức I-VAN BHXH.
Thời hạn giải quyết thủ tục (theo khoản 4 Điều 5 Quyết định 166/QĐ-BHXH) như sau:
- Nếu người lao động hoặc thân nhân người lao động nộp hồ sơ thì thời gian giải quyết tối đa là 03 ngày làm việc, tính từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định.
- Nếu đơn vị sử dụng lao động nộp hồ sơ thì thời hạn giải quyết tối đa 06 ngày làm việc, tính từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định.
Trên đây là toàn bộ nội dung chia sẻ về quyền lợi hưởng chế độ thai sản BHXH cho người không đi làm. Hy vọng với những thông tin hữu ích ở trên sẽ giúp người lao động nắm rõ các quyền lợi về chế độ thai sản khi tham gia BHXH nhé.
Để được hỗ trợ tư vấn và đăng ký dùng thử EFY-eBHXH, vui lòng đăng ký TẠI ĐÂY
✅ Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn về phần mềm eBHXH:
- Miền Bắc: Hotline: 19006142 - Tel/Zalo: Ms. Hằng 0912 656 142/ Ms. Yên 0914 975 209
- Miền Nam: Hotline: 19006139 - Tel/Zalo: Ms. Thơ 0911 876 900/ Ms. Thùy 0911 876 899
Giao dịch điện tử bảo hiểm xã hội EFY-eBHXH
ThuongNTH