Chính sách mới về bảo hiểm xã hội có hiệu lực từ tháng 2.2023
Từ tháng 2/2023, một số chính sách mới có hiệ lực. Trong đó nổi bật với 4 thay đổi liên quan đến hệ số trượt giá BHXH; các bệnh để hưởng BHXH 1 lần ngay sau khi nghỉ việc; thời gian giám định lại sức khỏe do tai nạn lao động... Cụ thể:
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội vừa có thông báo điều chỉnh lại mức điều chỉnh tiền lương, thu nhập đã đóng BHXH (hay còn gọi là hệ số trượt giá) để bù đắp sự mất giá của đồng tiền ở các thời điểm đóng bảo hiểm trước đây.
Tăng hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội năm 2023
Theo Thông tư 01/2023/TT-BLĐTBXH ban hành ngày 03/01/2023, hệ số trượt giá BHXH năm 2023 được quy định như sau:
- Đối với người tham gia BHXH bắt buộc:
Năm |
Trước 1995 |
1995 |
1996 |
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
2003 |
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
Mức điều chỉnh |
5,26 |
4,46 |
4,22 |
4,09 |
3,80 |
3,64 |
3,70 |
3,71 |
3,57 |
3,46 |
3,21 |
2,96 |
2,76 |
2,55 |
2,07 |
Năm |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
Mức điều chỉnh |
1,94 |
1,77 |
1,50 |
1,37 |
1,28 |
1,23 |
1,23 |
1,19 |
1,15 |
1,11 |
1,08 |
1,05 |
1,03 |
1,00 |
1,00 |
- Đối với người tham gia BHXH tự nguyện:
Năm |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
Mức điều chỉnh |
2,07 |
1,94 |
1,77 |
1,50 |
1,37 |
1,28 |
1,23 |
1,23 |
Năm |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
Mức điều chỉnh |
1,19 |
1,15 |
1,11 |
1,08 |
1,05 |
1,03 |
1,00 |
1,00 |
So với bảng hệ số trượt giá tại Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH, hệ số trượt giá áp dụng cho năm 2023 đã được điều chỉnh tăng so với năm 2022. Mức tăng dao động từ 0,03 - 0,16 (trừ hệ số áp dụng cho năm 2022 là không tăng).
Thông tư 01/2023/TT-BLĐTBXH có hiệu lực từ ngày 20/02/2023 nhưng bảng hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội được tính cho các trường hợp hưởng BHXH từ ngày 01/01/2023.
Theo Thông tư 18/2022/TT-BYT đã sửa quy định về các trường hợp mắc bệnh được hưởng BHXH 1 lần. Theo đó, từ 15/2/2023, người lao động gặp vấn đề về sức khỏe sẽ được lĩnh BHXH nếu thuộc một trong các trường hợp:
(1) - Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS.
Trước đó: Theo quy định tại Thông tư 56/2017/TT-BYT (có hiệu lực đến hết 14/02/2023) quy định người lao động đang bị mắc ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng,… phải đồng thời đáp ứng thêm điều kiện là không tự sinh hoạt cá nhân hàng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn thì mới được giải quyết hưởng BHXH 1 lần ngay sau khi nghỉ việc.
(2) - Người mắc các bệnh, tật có mức suy giảm lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn.
Người mắc ung thư được lãnh BHXH 1 lần ngay sau khi nghỉ việc
Quy định tại Thông tư này đã rút gọn điều kiện rút BHXH một lần so với Thông tư 56/2017/TT-BYT. Trước đây, theo quy định tại Thông tư 56/2017/TT-BYT (có hiệu lực đến hết 14/02/2023) yêu cầu người lao động đang bị mắc ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng… phải đồng thời đáp ứng thêm điều kiện là không tự sinh hoạt cá nhân hàng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn thì mới được giải quyết hưởng BHXH 1 lần ngay sau khi nghỉ việc và người lao động mắc bệnh khác mà bị suy giảm khả năng lao động hoặc độ khuyết tật từ 81% trở lên, không tự sinh hoạt cần người chăm sóc hoàn toàn mới được giải quyết hưởng BHXH 1 lần ngay sau khi nghỉ việc.
Như vậy, theo quy định mới, đối với người lao động nếu không may mắc bệnh ung thư có thể lãnh BHXH 1 lần ngay sau khi nghỉ việc mà không phải chờ 1 năm như quy định trước đây.
Theo Khoản 8 Điều 1 Thông tư 18/2022/TT-BYT có hiệu lực từ 02/2023, người lao động bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp đã thực hiện giám định sức khỏe để hưởng chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoàn toàn có thể chủ động đi khám giám định lại mức suy giảm khả năng lao động nếu có nhu cầu.
Trước đó, nếu muốn giám định lại tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, người lao động phải chờ ít nhất 2 năm (đủ 24 tháng) tính từ ngày người lao động được Hội đồng Giám định y khoa kết luận tỷ lệ suy giảm khả năng lao động do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp gần nhất trước đó.
Giám định lại sức khỏe do tai nạn lao động không cần chờ 2 năm
Ngoài ra, theo quy định mới thì người lao động còn được Quỹ Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề trả phí khám giám định lại nếu kết quả khám giám định xác định người lao động đủ điều kiện để điều chỉnh tăng mức hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
Trường hợp kết quả giám định lại không đủ để được điều chỉnh tăng mức trợ cấp, người lao động chủ động đề nghị khám giám định lại sẽ phải tự chịu chi phí khám giám định.
Bỏ chứng chỉ ngoại ngữ, tin học đối với một số viên chức
Tháng 2 này cũng đánh dấu thời điểm chính thức hiệu lực của loạt thông tư mới điều chỉnh về tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp của một số viên chức như sau:
- Đối với kiểm định viên chính kỹ thuật an toàn lao động; kiểm định viên kỹ thuật an toàn lao động; kỹ thuật viên kiểm định kỹ thuật an toàn lao động áp dụng theo Thông tư 30/2022/TT-BLĐTBXH có hiệu lực từ ngày 13.2.2023.
- Đối với viên chức thiết bị, thí nghiệm áp dụng theo Thông tư 21/2022/TT-BGDĐT có hiệu lực từ ngày 12.2.2023.
- Đối với viên chức giáo vụ áp dụng theo Thông tư 22/2022/TT-BGDĐT có hiệu lực từ ngày 12/02/2023.
Trên đây là một số chính sách thay đổi kể từ tháng 2/2023. Người lao động nắm vững những thay đổi này để xác định mình thuộc bản thân thuộc trường hợp nào để xác định những quyền lợi của bản thân.