Những điểm mới nổi bật của Luật sửa đổi, bổ sung Luật BHYT 2024
Ngày 27/11/2024 vừa qua, Quốc hội đã ban hành Luật BHYT sửa đổi 2024 có hiệu lực thi hành từ 01/07/2025. Trong bài viết dưới đây, cùng eBHXH tìm hiểu những điểm mới nổi bật của Luật BHYT mới 2024 nhé.
7+ Điểm mới nổi bật của Luật BHYT 2024 có hiệu lực thi hành từ 01/07/2025
Căn cứ theo quy định tại khoản 10 Điều 1 của Luật BHYT 2024 (sửa đổi, bổ sung Điều 12 Luật BHYT 2008) như sau:
“Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn; hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên kể cả trường hợp người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên; ….”
Theo đó, quy định hiện hành tại Luật Bảo hiểm y tế 2008 số 25/2008/QH12 được sửa đổi và bổ sung bởi Luật BHYT sửa đổi 2024 thì một trong những nhóm đối tượng tham gia BHYT do người lao động và người sử dụng lao động đóng gồm:
- NLĐ làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn;
- NLĐ làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 03 tháng trở lên;
- Người lao động là quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương; cán bộ, công - viên chức,...
Trong khi đó, tại Điều 1 Luật BHYT sửa đổi 2024 đã cập nhật các đối tượng tham gia BHYT bắt buộc gồm:
- Nhân viên y tế thôn bản, cô đỡ thôn bản;
- Người tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh và trật tự ở cơ sở;
- Người từ đủ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp tuất hàng tháng, người từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ cận nghèo đang hưởng trợ cấp tuất hàng tháng.
…
Người mắc bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo được chuyển thẳng lên cơ sở y tế cấp chuyên sâu
Theo quy định tại khoản 14 Điều 1 Luật BHYT 2024 đã bổ sung thêm vào khoản 4 vào Điều 22 Luật BHYT 2008 như sau:
“4. Người tham gia bảo hiểm y tế tự đi khám bệnh, chữa bệnh không đúng cơ sở đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu, không đúng quy định về chuyển người bệnh quy định tại Điều 26 và Điều 27 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 5 Điều này, được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán theo tỷ lệ phần trăm của mức hưởng quy định tại khoản 1 Điều này như sau:
a) 100% mức hưởng khi khám bệnh, chữa bệnh tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cấp cơ bản hoặc cấp chuyên sâu trong trường hợp chẩn đoán xác định, điều trị một số bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo, bệnh cần phẫu thuật hoặc sử dụng kỹ thuật cao do Bộ trưởng Bộ Y tế quy định.’”
Như vậy, người bệnh được cơ sở khám chữa bệnh chẩn đoán xác định mắc một số bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo, bệnh cần phẫu thuật hoặc sử dụng kỹ thuật cao được quỹ BHYT thanh toán 100% chi phí KCB theo tỷ lệ phần trăm mức hưởng quy định mà khi vượt lên tuyến trên mà không cần phải thực hiện thủ tục chuyển tuyến như hiện hành.
Bên cạnh đó, tại khoản 17 Điều 1 của Luật BHYT mới còn quy định mức hưởng BHYT khi thực hiện thông cấp KCB bảo hiểm y tế theo hướng không phân biệt địa giới hành chính theo tỉnh. Theo đó, mức hưởng BHYT vẫn giữ theo mức hưởng được quy định tại Luật BHYT hiện hành.
Cụ thể, người tham gia BHYT được hưởng:
- 100% mức hưởng khi KCB tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh BHYT cấp ban đầu trong toàn quốc;
- 100% mức hưởng khi đi KCB điều trị nội trú tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh BHYT cấp cơ bản trong toàn quốc;
- 100% mức hưởng khi KCB tại bất kỳ cơ sở khám bệnh, chữa bệnh BHYT cấp cơ bản, cấp chuyên sâu mà trước ngày 01/01/2025 đã được cơ quan có thẩm quyền xác định là tuyến huyện.
Thay đổi mức hưởng BHYT khi đi khám chữa bệnh
Theo khoản 17 Điều 1 của Luật sửa đổi, bổ sung Luật BHYT sửa đổi bổ sung Điều 22 về mức hưởng BHYT như sau:
Người tham gia BHYT khi khám chữa bệnh theo quy định tại Điều 26, 27 của Luật này được quỹ BHYT thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong phạm vi được hưởng với mức như sau:
(1) 100% chi phí KCB đối với đối tượng tham gia BHYT bắt buộc như:
- Sĩ quan quân đội nhân dân, quân nhân chuyên nghiệp đang tại ngũ; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ và sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật đang công tác trong lực lượng công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;
- Hạ sĩ quan, binh sĩ quân đội nhân dân đang tại ngũ; hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ trong công an nhân dân; học viên quân đội, học viên công an, học viên cơ yếu hưởng sinh hoạt phí là người Việt Nam;
- Học viên quân đội, học viên công an, học viên cơ yếu hưởng sinh hoạt phí là người nước ngoài…
(2) 100% chi phí KCB đối với trường hợp chi phí điều trị cho một lần KCB thấp hơn mức do Chính phủ quy định.
(3) 100% chi phí KCB tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thuộc cấp khám chữa bệnh ban đầu, gồm:
- Trạm y tế; cơ sở khám bệnh, chữa bệnh y học gia đình; trạm y tế quân - dân y, phòng khám quân - dân y; trung tâm y tế cấp huyện có hoạt động khám bệnh, chữa bệnh được cấp giấy phép hoạt động theo hình thức tổ chức là phòng khám;
- Y tế cơ quan, đơn vị, tổ chức do Bộ trưởng Bộ Y tế quy định; cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thuộc cấp khám bệnh, chữa bệnh ban đầu trong quân đội, công an do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an quy định. 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh ngoại trú tại phòng khám đa khoa khu vực;
(4) 100% chi phí KCB thi người bệnh có thời gian tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí KCB trong năm của những lần đi KCB lớn hơn 6 lần mức tham chiếu.
(5) 95% chi phí KCB đối với các đối tượng như người đang hưởng lương hưu, người nhận trợ cấp mất sức lao động hàng tháng; Thân nhân của người có công với cách mạnh; Vợ hoặc chồng liệt sĩ lấy chồng khác/vợ khác đang hưởng trợ cấp tuất hàng tháng; Người thuộc diện hộ gia đình cận nghèo,...
(6) 80% chi phí KCB đối với các đối tượng khác.
Sửa đổi hình thức xử lý khi chậm đóng, trốn đóng BHYT
Theo quy định tại khoản 34 Điều 1 Luật BHYT 2024 đã sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 3 Điều 49 Luật BHYT 2008 như sau:
Cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng BHYT mà không đóng hoặc đóng không đầy đủ theo quy định của pháp luật sẽ bị xử lý như sau:
- Bắt buộc đóng đủ số tiền chậm đóng, trốn đóng BHYT;
- Nộp tiền lãi bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền BHYT chậm đóng, trốn đóng và số ngày chậm đóng, trốn đóng vào quỹ BHYT;
- Xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật đối với hành vi trốn đóng BHYT;
- Không xem xét trao tặng các danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng.
Trong khi đó, theo quy định hiện hành, với trường hợp trốn đóng, chậm đóng BHYT sẽ bị xử lý như sau:
“Phải đóng đủ số tiền chưa đóng và nộp số tiền lãi bằng hai lần mức lãi suất liên ngân hàng tính trên số tiền, thời gian chậm đóng; nếu không thực hiện thì theo yêu cầu của người có thẩm quyền, ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc nhà nước có trách nhiệm trích tiền từ tài khoản tiền gửi của cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng BHYT để nộp số tiền chưa đóng, chậm đóng và lãi của số tiền này vào tài khoản của quỹ BHYT.”
Sửa đổi và bổ sung phương thức đóng BHYT
Từ ngày 1/7/2025, với các doanh nghiệp, tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, hộ kinh doanh hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp trả tiền lương theo sản phẩm, theo khoán thì đóng theo phương thức đóng hàng tháng, 03 tháng hoặc 06 tháng một lần (theo khoản 13 Điều 1 Luật BHYT 2024).
Trong khi đó, theo luật BHYT 2008 hiện hành thì các đối tượng này được đóng định kỳ trong 03 tháng hoặc 06 tháng một lần. Người sử dụng lao động sẽ đóng BHYT cho người lao động và trích tiền đóng BHYT từ tiền lương của người lao động để nộp cùng một lúc vào quỹ BHYT.
Đồng thời, tại điều luật này cũng bổ sung khoản 8 về thời hạn đóng BHYT chậm nhất đối với người sử dụng lao động như sau:
- Với phương thức đóng hàng tháng: Ngày cuối cùng của tháng tiếp theo;
- Với phương thức đóng 03 tháng hoặc 06 tháng một lần: Ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau chu kỳ đóng.
Bổ sung cơ chế thanh toán thuốc, thiết bị y tế được điều chuyển giữa các cơ sở KCB
Theo khoản 16 Điều 1 Luật sửa đổi BHYT 2024 bổ sung các khoản 4, 5 vào Điều 31 về thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT như sau:
(1) Về thanh toán chi phí thuốc, thiết bị y tế được điều chuyển giữa các cơ sở KCB BHYT trong trường hợp đáp ứng các điều kiện sau:
- Tại thời điểm người bệnh được chỉ định sử dụng thuốc, thiết bị y tế nhưng không có sẵn và không thể thay thế;
- Không thể chuyển người bệnh đến các cơ sở KCB khác;
- Cơ sở KCB đã thực hiện hình thức mua sắm đấu thầu theo quy định tại khoản 4 Điều 23 Luật đấu thầu (gói thầu hoặc nội dung mua sắm có giá không vượt quá 50 triệu đồng) nhưng không mua được thuốc và thiết bị y tế.
Quỹ BHYT thanh toán chi phí thuốc và thiết bị y tế trong phạm vi quyền lợi, mức hưởng BHYT theo quy định cho cơ sở KCB nơi nhận theo giá thanh toán BHYT của cơ sở KCB nơi chuyển thuốc và thiết bị y tế.
Cơ sở KCB nhận thuốc và thiết bị y tế có trách nhiệm thanh toán chi phí cho cơ sở khám chữa bệnh chuyển thuốc, thiết bị y tế. Sau đó tổng hợp vào chi phí KCB của người bệnh để thanh toán với cơ quan BHXH.
(2) Thanh toán chi phí dịch vụ cận lâm sàng được chuyển đến cơ sở tiếp nhận được cấp có thẩm quyền phê duyệt đủ điều kiện thực hiện dịch vụ lâm sàng trong trường hợp tại thời điểm người bệnh được chỉ định sử dụng dịch vụ, cơ sở KCB không đủ điều kiện thực hiện được.
Khám chữa bệnh tại nhà cũng được hưởng BHYT
Căn cứ theo quy định tại khoản 16 Điều 1 Luật BHYT sửa đổi, đã sửa đổi bổ sung Điều 21 Luật BHYT 2008 như sau:
Người tham gia BHYT được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán các chi phí sau:
- Khám chữa bệnh, bao gồm cả khám chữa bệnh từ xa, hỗ trợ khám chữa bệnh từ xa, khám chữa bệnh y học gia đình, khám chữa bệnh tại nhà, phục hồi chức năng, khám thai định kỳ và sinh con;
- Vận chuyển người bệnh đối với đối tượng thuộc điểm a, b, c, d, đ, e, h, i, o và r khoản 3 Điều 12 của Luật BHYT 2024 trong trường hợp đang điều trị nội trú hoặc cấp cứu phải chuyển cơ sở khám bệnh, chữa bệnh theo quy định;
- Chi phí cho sử dụng dịch vụ kỹ thuật y tế, thuốc, thiết bị y tế, máu, chế phẩm máu, khí y tế, vật tư, dụng cụ, công cụ, hóa chất sử dụng trong KCB thuộc phạm vi thanh toán của quỹ bảo hiểm y tế.
Trên đây là toàn bộ nội dung tổng hợp những điểm mới nổi bật của Luật sửa đổi, bổ sung Luật BHYT 2024. Luật BHYT mới 2024 sẽ có hiệu lực thi hành từ 01/07/2025, bạn đọc cần nắm rõ các thông tin thay đổi để thực hiện đúng theo quy định mới nhé.